منا یاور؛ علی میرشکار؛ عباس خانی؛ سارا رامرودی
چکیده
کنه تارتن دولکه‌ای Tetranychus urticae (Acari:Tetranychidae)، از مهم‌ترین آفات محصولات کشاورزی می‌باشد که دارای زادآوری بالا و توانایی ایجاد مقاومت به آفتکشهای آلی را دارد. با توجه به افزایش آلودگی محیط زیست در اثر مصرف آفتکشهای شیمیایی، کاربرد عصارههای گیاهی به‌دلیل تأثیر حشرهکشی و کنهکشی بهعنوان روشی جایگزین علیه کنه‌های ...
بیشتر
کنه تارتن دولکه‌ای Tetranychus urticae (Acari:Tetranychidae)، از مهم‌ترین آفات محصولات کشاورزی می‌باشد که دارای زادآوری بالا و توانایی ایجاد مقاومت به آفتکشهای آلی را دارد. با توجه به افزایش آلودگی محیط زیست در اثر مصرف آفتکشهای شیمیایی، کاربرد عصارههای گیاهی به‌دلیل تأثیر حشرهکشی و کنهکشی بهعنوان روشی جایگزین علیه کنه‌های آفت مورد توجه قرار گرفته است. این پژوهش برای تعیین ترکیبات شیمیایی عصاره میوه خیار تلخ و بررسی سمیت عصارههای هگزانی و اتانولی آن روی بالغین کنه تارتن دولکه‌ای به‌صورت طرح کاملاً تصادفی در چهار تکرار همراه با شاهد به روش‌های سمیت تنفسی و تماسی و اثر دورکنندگی انجام شد. بعد از 24 ساعت مرگ‌ومیر کنهها بررسی شد. نتایج زیستسنجیها نشان داد که با افزایش غلظت عصارههای خیار تلخ میزان مرگ‌ومیر کنه تارتن دولکه‌ای و اثر دورکنندگی افزایش یافت. عصاره هگزانی خیار تلخ در غلظت 1000 میکروگرم بر سانتی‌مترمربع بیش‌ترین تلفات (56/75 درصد) را در سمیت تماسی داشت. عصاره اتانولی خیار تلخ در غلظت 1000 میکرولیتر بر لیتر هوا در کنه تارتن دولکه‌ای بیش‌ترین تلفات (89/79 درصد) را در سمیت تنفسی داشت. اثر دورکنندگی پنج ساعت بعد از کاربرد عصاره اتانولی خیار تلخ، با افزایش غلظت از 200 میکرولیتر، به میزان 80 درصد افزایش یافت. در عصاره میوه خیار تلخ 16 ترکیب مختلف شناسایی شد و مونوترپنوئیدهای لینالولاکسید، لیمونن اکسید و 8- هیدروکسیلینالول بیش‌ترین مقدار را داشتند. بنابراین میتوان عصاره اتانولی خیار تلخ را در غلظتهای بالا به‌دلیل داشتن مونوترپنوئیدها برای محافظت گیاهان بهویژه محصولات زراعی در برابر کنه تارتن دولکه‌ای توصیه کرد.
